16 Eylül 2013 Pazartesi

Franz Beckenbauer

(Doğum: 11 Eylül 1945 / Münih, Batı Almanya)

(Libero, Defansif Orta Saha)

Tam ismi "Franz Anton Beckenbauer" olan Alman futbolunun bu efsane ismi, futbolda libero kavramının gelişmesine çok büyük katkılar yapmış bir oyuncu. Franz kariyeri boyunca defansta yada defansif orta saha pozisyonunda oynamasına rağmen oyunu geriden yönetmesi, iyi top kullanması ve liderlik özellikleri sayesinde "Kayzer" lâkabını almış biri. Kayzer lâfı Türkçemizde de Germen İmparatorluğu zamanındaki Alman imparatorlarına verilen tarihi ünvan. Birçok kişi için Alman futbolunun yetiştirdiği gelmiş geçmiş en iyi oyuncu olarak görülür Kayzer.

2 kere Avrupa'da Yılın Futbolcusu ödülü alan, Batı Almanya adına 103 maça çıkıp 3 Dünya Kupası'nda forma giyen, hem oyuncu hem de teknik direktör olarak Dünya Kupası kaldıran, kulüp kariyerinde 3 Şampiyon Kulüpler Kupası, bir de Kupa Galipleri Kupası bulunan Beckenbauer gerçekten de en iyilerden. IFFHS'nin Avrupa'da Yüzyılın Oyuncusu seçiminde Cruijff'un arkasından ikinci, Dünya'da Yüzyılın Oyuncusu seçiminde ise Pele ve Cruijff'un ardından üçüncü olmuştur. FIFA'nın yüzüncü yıl dolayısıyla Pelé'ye yaptırdığı "Yaşayan En İyi 125 Futbolcu" listesinde de yer almaktadır.


"Takım oyunu oynayan bir adam olarak, bireysel olarak
bu kadar yükseklerde tutulmaktan biraz rahatsız oluyorum."


Futbola Başlangıç
Futbola mahallesinin takımı SC Münih ile başlayan ve 1959 yılında Bayern Münih altyapısına katılan Franz Beckenbauer'ın asıl tuttuğu takım Fritz Walter'li 1860 Münih'ti. Fakat 14 yaşaltı turnuvasında Bayern'in dikkatini çekmişti. Orta sahada forma giyerek iyi bir performans ortaya koymuştu. Bu sırada Almanya genç milli takımında oynamaya da devam ediyordu. 18 yaşındayken hamile kalan kız arkadaşıyla evlenmeyi reddettiği için futbol federasyonu tarafından takımdan çıkarıldı. Fakat daha sonra dönemin Genç Milli takım antrenörü Dettmar Cramer'in araya girmesiyle affedildi.

O zamanlar Bayern Münih, sadece bölgesel ligde yer alan bir takımdı. Takımının Bölgesel Güney Ligi'nde Stuttgart Kickers ile yaptığı maçta ilk kez A takım formasını sol açık olarak sırtına geçirdi. Takvimler 5 Haziran 1964'i gösteriyordu ve Franz daha 19 yaşındaydı.

Bayern'in Yükselişi ve 66 Dünya Kupası
Beckenbauer Bayern ile sadece bir sezon Bölgesel Lig'de forma giydi. Ardından aynı sezonun sonunda Bayern takımı Bundesliga'ya yükseldi. Takım daha yükseldiği sezon olan 65-66 sezonunda lig üçüncüsü olmayı becerdi ve Almanya Kupası'nı müzesine götürdü. Bu sayede Kupa Galipleri Kupası'na katılamaya hak kazandı. Üstelik şampiyonun sadece üç puan gerisinde sezonu bitirmişlerdi. Bu tarihten itibaren Alman futbolunda devrim yaşanıyor, o zamana kadar hiç başarılı olamamış Bayern, bu tarihten itibaren Batı Almanya'nın en büyüğü olma yolunda ilerliyordu. Franz ise ilk kez sezonun başında milli takım forması giyiyordu. Sezon sonunda yaklaşan Dünya Kupası kadrosuna da çağırıldı ve İngiltere'nin yolunu tuttu.

66 Dünya Kupası Beckenbauer ve Batı Almanya için çok iyi başladı. Bu turnuvada orta sahada, defansif orta saha olarak oynayan Franz daha ilk maçta İsviçre'ye iki gol attı ve maçı Batı Almanya 5-0 kazandı. Daha sonra Arjantin ile beraber kalan, İspanya'yı 2-1 yenen takım çeyrek finale yükseldi. Uruguay'a karşı 4-0 kazanılan çeyrek final maçında da golünü atan Beckenbauer, yarı finalde Sovyetler'i de boş geçmedi. Maç 2-1 kazanıldı ve Batı Almanya finalde ev sahibi İngiltere ile karşılaştı. Final maçında normal süre 2-2 berabere bitti. Batı Almanya'nın golü 89. dakikada gelmişti. Uzatmalarda çizgiyi geçmeyen bir golle 3-2 geriye düşen Batı Almanya daha sonra bir gol daha yedi ve 4-2 kaybederek kupadan oldu. Beckenbauer turnuvanın en iyi genç oyuncusu seçildi.

"O zamanların en iyi oyuncusunu Bobby Charlton'ı tutmakla görevlendirilmiştim. Bobby daha sonra bana Alf Ramsey'nin kendisine <şu yakışıklı Alman çocuğa dikkat et> dediğini söyledi. O da beni tutmuş."


Kupa Galipleri Kupası ve İlk Şampiyonluk
66-67 sezonunda Bayern ligde pek başarılı olamadı. Sürpriz bir şekilde ligi kazanan Braunschweig tüm Batı Almanya'yı şaşırttı. Bayern ligi altıncı bitirdi ama ilk kez oynadığı Avrupa Kupaları'nda ilk kupasını alacaktı. Tatran, Shamrock Rovers, Rapid Viyana, Standart Liege gibi takımları geçen Bayern finalde İskoç temsilcisi Rangers ile karşılaştı. 0-0 biten normal sürenin ardından uzatmalarda Roth ile gelen tek golle Bayern kupayı müzesine götürdü.

67-68 sezonunda ise takım beşinci olarak istediğini alamadı. 68-69 sezonunda ise takım çok başarılı bir performansla yükselişinin ikinci safhasına geçti. Takım kaptanlığına getirilen Beckenbauer ve özellikle de Gerd Müller'in oyunu ile takım 2 puanlı sistemde en yakın rakibine 8 puan fark atarak şampiyon oldu. Bu süre zarfında Franz bir defansif orta saha oyuncusu olarak geriden oyun kurarak ve hücuma destek vermeye başladı.

69-70'de yine şampiyonluk mücadelesi yapıldı ama Mönchengladbach şampiyon oldu. Avrupa macerası da kısa sürdü ve daha ilk turda St. Etienne, Bavyera temsilcisini saf dışı bıraktı.

"Kuvvetli olan kazanmaz, kazanan kuvvetli olur."

1970 Dünya Kupası
Dünya Kupası'nda ilk üç maçta Peru, Bulgaristan ve Fas'ı yenerek çeyrek finale çıkan Batı Almanya geçen Dünya Kupası finalinde yenildiği İngiltere'yi 3-2 ile geçti ve Beckenbauer bu maçta bir de gol attı. Bu turnuvada geçen kupadaki gibi defansif orta saha mevkisinde oynuyordu. Yarı finalde "Yüzyılın Maçı" olarak adlandırılan İtalya-Batı Almanya maçı oynandı. İtalya 89'uncu dakikaya kadar maçı 1-0 önde götürdü fakat Beckenbauer'li Batı Almanya Schnellinger'in ayağından bulduğu golle maçı uzatmaya götürdü. Heyecan kasırgası olarak süren maçta Müller takımını 2-1 öne geçirdi ama Burgnich, İtalya adına skoru eşitledi. Altı dakika sonra da Riva ile İtalyanlar 3-2 öne geçti. Dakikalar 110'unu gösterdiğinde Müller Batı Almanya'yı umutlandırdıysa da hemen bir dakika sonra Rivera skoru belirledi: 4-3. Batı Almanya bu maçın ardınan üçüncülük maçında Uruguay'ı 1-0 ile devirerek turnuvayı üçüncü olarak noktaladı.



"Pele futbol tarihindeki en büyük oyuncuydu ve hâlâ da öyle. Futbolu başkalarının ulaşamayacağı bir mükemmellikle oynardı. P-E-L-E. Bu dört harf futbolun en güzel tarafında yer alıyor."



Şampiyonlar Şampiyonu Bayern ve Batı Almanya'nın Şampiyonlukları
70-71'de bir önceki sezon olduğu gibi Bayern, Mönchengladbach'ın ardından ikinci oldu, fakat bu sefer Almanya Kupası'nı kazanarak teselli buldu.

71-72 sezonunda Bayern, Müller'in 40 gol attığı sezonda şampiyon oldu. Aynı sezon kupa galipleri kupasında ise yarı finale kadar çıkıldı. Ertesi sezon Bayern'in üst üste ikinci şampiyonluğu geldi. 2 puanlık sistemde en yakın rakipleri Köln'e 11 puan fark attılar. Şampiyon Kulüpler Kupası'nda ise çeyrek finalde daha sonra kupayı alan Cruijff'lu Ajax'a toplamda 5-2 yenildiler.

1971 yılında milli takım kaptanlığına seçilen Franz'ın Batı Almanya'sı elemeleri rahat geçmişti. Grupta Polonya, Türkiye ve Arnavutluk vardı. Bu gruptan lider çıktılar. Çeyrek finalde ise İngiltere'yi 3-1 ve 0-0'lık sonuçlarla eleyerek, dörtlü finale kaldılar. Yarı finalde Belçika'yı 2-1, finalde Sovyetler'i 3-0 yenerek kupaya uzandılar. Beckenbauer'in kaptan olarak ilk kupasına uzandı.

73-74 sezonunda Bayern, Almanya'nın en büyüğü olmaya devam etti. Üç kez üst üste şampiyon olan takım Şampiyon Kulüpler Kupası'nda ise finalde ilk maçta 1-1 berabere kaldıkları Atletico Madrid'i, tekrar maçında 4-0 yenerek ilk kez Şampiyon Kulüpler Kupası'nı evlerine götürdüler. Kupa kaptan Beckenbauer'in ellerinde yükseliyordu. 1974'te Batı Almanya futbolu Avrupa'da tavan yapmıştı ve 1974 Dünya Kupası'ndaydı sıra.

1974 Dünya Kupası ülkede yapılıyordu ve Batı Almanya en büyük favoriler arasındaydı. Lakin Hollanda fırtına gibi eserek Almanya'ya büyük rakip oldu. İlk turu rahat geçen Batı Almanya, grubun son maçında Doğu Almanya'ya 1-0 yenilerek büyük tepki topladı. Hatır şikesi olduğu hâlâ düşünülmektedir. Fakat Batı Almanya ikinci olarak başka bir şeyi daha hesaplamıştı belli ki. Arjantin, Hollanda ve Brezilya'nın yanına dördüncü olmaktansa, bu ikincilik sayesinde Polonya, İsveç ve Yugoslavya ile eşleştiler. Bu grubu 3'te 3 yaparak bitirdiler ve finalde Hollanda ile karşı karşıya geldiler. Bu unutulmaz finalde de daha 2'inci dakikada 1-0 geriye düşmelerine rağmen maçı 2-1 kazandılar ve kupanın sahibi oldular. Beckenbauer de bu takımın kaptanıydı. Bu kariyerinin zirvelerinden biri olmuştu.


"Hollanda takımı daha cesur ve daha yaratıcı oyunculardan kuruluydu, ama daha disiplinsizdiler. Rakiplerine kendilerinin daha iyi olduklarını göstermek ve hissettirmek istiyorlardı, ama gol atmayı ve oyunu kontrol etmeyi unuttuyorlardı."



Bayern Seriye Devam Ediyor
74-75 sezonunda ise büyük bir düşüş ve rehavet gerçekleşti. Takım ligi 10. sırada bitirdi. Yine de bir önceki kupanın son şampiyonu olmalarından dolayı katıldıkları Şampiyon Kulüpler Kupası'nda bu kez Leeds'i 2-0 ile geçip kupayı bir kez daha aldılar. 75-76 sezonunda ise lig üçüncüsü olarak biraz toparlandılar ve bir kez daha Şampiyon Kulüpler Kupası'nı kazanarak kupayı müzelerinde saklama şansına eriştiler. Bu kez de St. Etienne, Bayern'in kurbanı olmuştu. Aynı sene Kıtalararası Kupa da Bayern'indi.

76 yılında oynanan Avrupa Şampiyonası'nda da Batı Almanya'nın kaptanlığını yapan Beckenbauer, bu turnuvadan boynu bükük ayrıldı. Finalde penaltılarla Çekoslovakya'ya yenildiler. Panenka o ünlü penaltısını gole çevirmişti...

76-77 sezonunda Franz son kez Bayern forması giydi ve takım yedinci oldu. Avrupa'da da bu sefer işler istenilen gibi gitmemişti. Bayern çeyrek finalde Dinamo Kiev'e elenmişti. Bu sezondan sonra Franz Beckenbauer kendisine Kuzey Amerika Futbol Ligi takımlarından Cosmos'un teklif ettiği astronomik ücreti kabul etti ve Yeni Dünya'nın yolunu tuttu...


"Gerd tek doğru seçimdi. Başkası yoktu. Bayern ne kazandıysa Gerd'e şükretmeli."


ABD-Batı Almanya-ABD Üçgeni
1977 sezonu ile birlikte Amerika'da oynamaya başlayan Franz Beckenbauer ilk sezonunda takımına şampiyonluğu getirdi. Ahmet ve Nasuh Ertegün kardeşlerin kurduğu ve finansal destek sağladığı Cosmos takımı Beckenbauer ile birlikte Pele, Carlos Alberto, Chinaglia, Stephen Hunt ve eski Galatasaraylı Yasin Özdenak gibi isimleri kadrosunda barınyordu.

1978'de tekrar şampiyon olan takımdan Pele ayrılmıştı ama Neeskens ve Wim Rijsbergen katılmıştı. Bu sırada Batı Almanya'nın 1978 Dünya Kupası kadrosuna çağırılmadı. 1979'da şampiyon olamadılar ama 1980 sezonunda tekrar şampiyonluğu elde ettiler. Sezon sonunda Beckebauer tekrar Almanya'ya dönmek istedi ve Hamburg'a imza attı.

Artık 35 yaşında olan Beckenbauer, Bayern'deki Breitner'ın darbesi üzerine eski takımı yerine imza attığı Hamburg'da iki sezon geçirdi. İlk sezonda (1980-81) ikinci olan takım, ikinci sezonda (1981-82) Bayern Münih'in ve ikinci Köln'ün önünde şampiyonluk yaşadı. Avrupa'da ise bir UEFA üçüncü turu, bir de UEFA finali gördü ve Göteborg'a kaybetti. İki sezonda sakatlıklar dolayısıyla sadece 28 maçta forma giyebildi.

38 yaşındayken ABD'ye dönen Franz, bir sezon daha Cosmos kadrosunda yer aldı ve sezon sonunda aktif futbol yaşamına nokta koydu. Bu sezon Cruijff ile de birlikte oynamışlardı.

"1974 Dünya Kupası'na şükürler olsun ki, dört yıl Amerika'da futbol oynayabildim."


Teknik Direktörlüğü ve İdari Görevleri
Jupp Derwall'in istenilen başarıyı gösterememesi üzerine futbolu bıraktıktan sadece bir sene sonra 1984'te Batı Alman milli takımının başına getirilen Franz Beckenbauer, Dünya Kupası elemelerini başarıyla geçti. 1986'daki Dünya Kupası'nda teknik direktör olarak ilk başarısını elde eden Franz, finalde Arjantin karşısında Maradona'ya engel olamadı ve keyifli geçen maçı 3-2 kaybetti.

Bundan sonra milli takımı başında devam eden Franz, 1988 Avrupa Kupası'nda şampiyon Hollanda'ya elenerek kupayı dördüncü tamamladı. 1990 Dünya Kupası elemelerini geçen takım 1990 Dünya Kupası'nda İtalya'ya başarı için gitti. Batı Almanya finalde Arjantin'den rövanşı Brehme'nin penaltıdan attığı golle 1-0 aldı ve kupanın sahibi oldu. Bu başarı ile Beckenbauer, kupayı hem futbolcu hem de antrenör olarak alan iki isimden biri (Diğeri Mario Zagallo), kupayı hem kaptan hem de antrenör olarak alan tek oyuncu oldu.

1990-91 sezonunda Marsilya'nın teklifini kabul eden Beckenbauer, takımına Fransa şampiyonluğunu getirdi. Papin'in 23 golüyle iyi futbol oynayan bir Marsilya takımı yarattı. Kaldı ki yarattığı takım iki sene sonra bu kupayı alacaktı. Sezon sonunda Almanya'ya dönmek istediğinden takımı bıraktı.

1993 yılının Aralık ayında Bayern'in başına geçen Franz, takımı şampiyon yaptı ve 1994 yılında teknik adamlığı bırakıp Bayern'in başkanı oldu. Ardından iki sene başkanlığı yürüttü ve kulubün şirketleşme süreci sonucunda başkanlığı bıraktı. 1996'da tekrar takımın başına geçti ve takım ile finalde Bordeaux'u 2-0 ve 3-1 yenerek, UEFA Kupası'nı kazandı.

1996-98 sezonları arasında tekrar başkan oldu fakat 1998'te Alman Futbol Federasyonu asbaşkanı olunca görevi bıraktı. Sonra tekrar takıma başkan oldu ve 2009'a kadar başkanlık yaptı. 2009'da yerini eski arkadaşı Uli Höness'e bıraktı. Hâlen Bayern Münih camiası üzerinde sözü geçerlidir ve hayatının her alanında saygı duyulan bir kişiliktir.


"İtalya 90 benim yaşadığım en önemli Dünya Kupası'ydı diyebilirim.
Bir takımı zafere götürmekten daha iyi bir şey yok."



Futbol Dışında
İşçi sınıfına mensup Baba Franz Beckenbauer, oğlunun futbol oynamasına kızan bir babadır. Savaş zamanında yıkık-harap bir Münih'te büyüyor olması hırslı ve azimli kişiliğinin kaynağıdır belki de.

Hayatı boyunca üç kere evlenen (Brigitte Beckenbauer, Sybille Beckenbauer, Heidi Burmester) Franz'ın bu evliliklerden üç oğlu, iki kızı bulunuyor. Şu an üçüncü eşi Heidi Burmester ile Müni'te yaşıyor. Oğullarından Stefan profesyonel bir futbolcu.

Son derece zeki, akıllı ve politik kararlar vermeyi bilen biri olarak tanınan Franz, yönetici özellikleriyle futbolun içine girdiğinden beri Almanya'ya yön vermekte olan birisi. Özel hayatında şık giyinmeye özen gösteren Beckenbauer, aynı zamanda kitap okumayı ve felsefeyi seven bir entelektüel. Zaman zaman paraya düşkünlüğü sebebiyle eleştiri oklarını üstüne de çekmiştir yine de. Para yüzünden iki single çıkarmışlığı bile var. (Yan resimde) Bu konuları şöyle bir üstünden geçmiş olalım, ama Klasik Futbol'da bu olaylar daha çok tartışılır elbet.

Kişisel Görüşüm
Beckenbauer izlemeye doyamayacağınız adam. Libero denen pozisyonu stoperlerin arkasını süpüren adamdan, ofansa katkıda bulunan oyun kuran adama çevirdiği için bile dünyanın en büyük oyuncularından biri sayılabilir. Oldukça zeki bir adam olduğunu oyunu okuyuşuyla da gösteren Franz Beckenbauer, çok iyi de bir pasör. Uzun paslar da iki adam tanırım o dönemlere dair, biri Beckenbauer diğeri ise Overath. İkisi de aynı Batı Almanya takımının elemanı. Alman futbolu o olmadan başka bir futbola dönüşebilirdi gerçekten. Löw ile tekrar iyi oynayan bir takım kuran Almanlar, 90 ve 2000 arasındaki dönemde beni bezdirmişlerdi. 70'li yılların Beckenbauer'li takımı ise durağanlıktan çok uzak. Franz da o takımın kaptanı ve gerçekten de bana göre "Gelmiş Geçmiş En İyi 5 Oyuncu" içinde yer alması gerek.

"Dünyanın geri kalanı kusura bakmasın ama önümüzdeki
birkaç yıl yenilmeyeceğiz."
- 1990 Dünya Kupası Şampiyonluğundan sonra...







İstatistikler (Oyuncu Olarak)
Kulüp İstatistikleri
Sadece lig maçları göz önüne alınmıştır.


Sezon / Yıl
Oynadığı Kulüp
Maç
Gol

1965-66
Bayern Münih
33
4

1966-67
Bayern Münih
33
2

1967-68
Bayern Münih
28
4

1968-69
Bayern Münih33
2

1969-70
Bayern Münih34
6

1970-71
Bayern Münih33
3

1971-72
Bayern Münih34
6

1972-73
Bayern Münih34
6

1973-74
Bayern Münih34
5

1974-75
Bayern Münih33
1

1975-76
Bayern Münih34
5

1976-77
Bayern Münih33
3

1977
New York Cosmos
15
4

1978
New York Cosmos27
8

1979
New York Cosmos12
1

1980
New York Cosmos26
4

1980-81
Hamburg
18
0

1981-82
Hamburg
10
0

1983
New York Cosmos25
2

Liglere Göre İstatistik
  • Batı Almanya: 424 maç, 47 gol
  • ABD: 105 maç, 19 gol
Milli Takım İstatistiği
  • 103 maç, 14 gol
Tüm Maçlar Dahil İstatistik
  • 529 maçta, 66 gol

Şampiyonluklar / Kupalar
  • Batı Almanya Millî Takımı ile 1 kez FIFA Dünya Kupası (1974)
  • Batı Almanya Millî Takımı ile 1 kez UEFA Avrupa Şampiyonluğu (1972)
  • Batı Almanya Millî Takımı ile 1 kez FIFA Dünya Kupası Finali (1966)
  • Batı Almanya Millî Takımı ile 1 kez FIFA Dünya Kupası Üçüncülüğü (1970)
  • Batı Almanya Millî Takımı ile 1 kez UEFA Avrupa Şampiyonası Finali (1976)
  • Bayern Münih ile 3 kez Şampiyon Kulüpler Kupası (1973-74, 1974-75, 1975-76)
  • Bayern Münih ile 1 kez Kupa Galipleri Kupası (1966-67)
  • Bayern Münih ile 1 kez Kıtalararası Kupa (1975-76)
  • Bayern Münih ile 4 kez Almanya Şampiyonluğu (1968-69, 1971-752, 1972-73, 1973-74)
  • Bayern Münih ile 4 kez Almanya Kupası (1965-66, 1966-67, 1968-69, 1970-71)
  • Hamburg ile 1 kez Almanya Şampiyonluğu (1981-82)
  • Cosmos ile 4 kez ABD Şampiyonluğu (1977, 1978, 1980)
Kişisel Başarılar
  • 2 kez Avrupa'da Yılın Futbolcusu Ödülü (1972, 1976)
  • 2 kez Avrupa'da Yılın Futbolcusu Ödülü İkincisi (1974, 1975)
  • 1 kez FIFA Dünya Kupası'nın En Değerli Oyuncusu (1974)
  • 1 kez FIFA Dünya Kupası'nın En İyi Genç Oyuncusu Ödülü (1966)
  • 3 kez FIFA Dünya Kupası Altın 11 Seçimi (1966, 1970, 1974)
  • 2 kez UEFA Avrupa Kupası Altın 11 Seçimi (1972, 1976)
  • 4 kez Batı Almanya'da Yılın Futbolcusu Ödülü (1966, 1968, 1974, 1976)
  • 1 kez ABD'de Yılın Futbolcusu Ödülü (1977)
  • 1 adet FIFA Şeref Madalyası (2004)

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder